Cuba- uitspreken “koeba” en geen “kuuba”- , is een enorm groot eiland. Het is één van de weinige Caribische eilanden en tevens goed zichtbaar op een wereldkaart (check maar). Vergeleken met Cuba is Curaçao slechts een stipje (ook dat mag je checken). Cuba is dan ook bijna 250 keer groter dan Curaçao en meer dan 2,5 keer groter dan Nederland. Het is niet de oppervlakte die Cuba zo bijzonder maakt. Het zijn de Cubanen zelf, de revolutie die nog steeds door de poriën van het eiland naar buiten sijpelt en de gezichten van deze revolutie: Fidel Castro en Ernesto ‘Ché’ Gueverra. Welke les heeft de Cubaanse geschiedenis voor jou?
Cuba heeft altijd hoog op mijn bucketlist gestaan en dit jaar is het mij eindelijk gelukt om het eiland te bezoeken. Het was indrukwekkend. Er is een authenticiteit die zijn weerga niet kent. Je ziet mooie koloniale gebouwen; sommige prachtig gerestaureerd en andere helemaal vervallen. Er zijn zoveel oldtimers dat je je bijna waant in de film Grease, alleen pompt er reggaeton of salsa door de speakers in plaats van Amerikaanse jaren 60-muziek.
Een stukje geschiedenis
Halverwege de 19e eeuw was Cuba de grootste suikerproducent ter wereld. Van 1868-1878 vond de eerste onafhankelijkheidsoorlog plaats. Deze werd gewonnen door Spanje. In 1895 kwam er weer een opstand. De tegenstander was bijna verslagen, toen de VS intervenieerde. De VS nam de macht over en daarmee verdween de langverwachte onafhankelijkheid van de Cubanen. De VS dicteerde vanaf dat moment de bilaterale handel, nam de macht over van vrijwel alle economische sectoren en bezette de marinebasis Guantánamo. Vanaf dat moment stonden alle Cubaanse presidentsverkiezingen onder controle van de Verenigde Staten. Tot in de jaren 50 van de 20e eeuw bracht dit corrupte politici en dictators voort.
De revolutie: vechten voor jouw ideaal
Wat Cuba ook bijzonder maakt, is de nasleep van de revolutie. Overal waar je komt op het eiland zie je foto’s of standbeelden van Fidel en zijn boezemvriend Ernesto ‘Ché’ Guevara. Het eiland ademt de revolutie. Deze revolutie speelde zich af in de jaren 50 van de vorige eeuw. Fidel en zijn kompanen kwamen in opstand tegen de corruptie, ongelijkheid en onrechtvaardigheid in het land. Fidel Castro en zijn kompanen hadden idealen. Zij streden voor nationale onafhankelijkheid, alfabetisering, gratis onderwijs, cultuur en gezondheidszorg, lage kindersterfte en gelijke behandeling van etnische groepen en geslachten. Fidel Castro en zijn kompanen hadden duidelijke visioenen van een Cuba los van onderdrukking, los van de Spanjaarden, Amerikanen en de dictators die het land overheersten of zich te veel met Cuba bemoeiden. Hun strijd om hun idealen te verwezenlijken, heeft heel veel mensen het leven gekost.
Vriendschap, doorzettingsvermogen en creativiteit
Wanneer je je verdiept in de geschiedenis van de revolutie, dan zal de vriendschap tussen Fidel en Ché niet onopgemerkt blijven. Deze vriendschap was revolutionair. Het staat gedocumenteerd in brieven, dagboeken en gedichten die ze naar elkaar schreven. Hun vriendschap is een voorbeeld van echte ‘bloodbrothers’. Wederzijds respect en bewondering voor elkaars kwaliteiten. Ze hadden beiden doorzettingsvermogen. De strijd om hun idealen te bereiken, was namelijk niet makkelijk. Ze hebben veel tegenslagen ondervonden. Veel van hun kompanen hebben de strijd om de idealen moeten bekopen met de dood. In 1959 werd de overwinning uitgeroepen. Prijsverlagingen en allerlei sociale programma’s verbeterden het leven van de armen. In 1961 volgde de tot op heden enige succesvolle alfabetisering in Latijns-Amerika. Cuba kreeg steun van de Sovjet-Unie, maar de ineenstorting van de Europese socialistische staten trof het eiland zwaar. Sinds de jaren 90 wordt het sociale systeem op Cuba door een crisis bedreigd. Maar de Cubanen blijven levenslustig en hartelijk. Arm maar creatief. Altijd goed gekleed. Ondanks tegenslagen kunnen ze van het leven genieten. Het dagelijks leven wordt overheerst door schaarste. Om te kunnen overleven hebben de Cubanen zeer creatieve strategieën ontwikkeld. Er is een veelzijdig wisselsysteem ontstaan dat nauw verbonden is met de zwarte markt. Met enorme organisatorische vaardigheden worden daar zaken verhandeld.
Ter reflectie
Cuba heeft een grote indruk op mij achtergelaten. De Cubanen, de revolutie, de verhalen achter Fidel Castro en Ché Guevara. De idealen van de vrijheidsstrijders, hun doorzettingsvermogen, hun vriendschap en de creativiteit van de Cubanen die anno 2016 leven op het eiland. De geschiedenis van Cuba is niet alleen interessant maar ook leerzaam. En daarom wil ik jou uitnodigen om in het licht van de Cubaanse revolutie te reflecteren op een aantal zaken in jouw leven:
- Heb jij idealen? Als het antwoord “ja” is, ben je dan bereid om voor deze idealen te strijden? Alles hiervoor op te geven?
- Hoe hecht zijn jouw vriendschapsbanden? Hoe onderhoud jij contact met diegenen die jou dicht aan het hart staan?
- Hoe staat het met jouw doorzettingsvermogen? Kan jij door blijven vechten ook al verlies je onderdelen van de strijd?
- Hoe staat het met jouw creativiteit wanneer het tegenzit?
Recente reacties