In de tropen wonen is bij uitstek het buitenleven ervaren. Het is goed mogelijk en vaak gewenst om te genieten van het aanwezige klimaat; de warmte, wind en de geuren. Een huis als een gewaad dat je niet belemmerd maar je wel beschermd tegen de elementen.
Bijvoorbeeld in Nederland waar men zeker in de donkere wintermaanden binnenshuis leeft, zijn de gebouwen gebouwd tegen de heersende weersomstandigheden en dan vooral om de kou buiten te houden. Dit gegeven resulteert snel in binnenin donkere gebouwen. Tegenwoordig is het echter mogelijk door de toepassing van nieuwe technieken, materialen en producten, meer lichtinval te realiseren en ook de kou buiten te houden.
Koloniale gebouwen
De koloniale europese bouwers in vooral de 20e eeuw bouwden in Suriname de gebouwen op de voor hun enige bekende manier; men probeerde omgekeerd evenredig vooral de warmte buiten te houden. Deze gebouwen in Paramaribo, zoals het postkantoor en een bekend bankgebouw in het centrum van de stad. staan er nog steeds en zijn in gebruik. Dit zijn bijna monolieten gebouwen met weinig lichtinval.
Nog steeds wordt er veel in Suriname gebouwd met de gedachte de warmte buiten te houden. Woningen en andere gebouwen worden opgetrokken met veel gebruik van bakstenen. In de gebouwen zijn kleine gevelopeningen geplaatst, al dan niet voorzien van een dievenijzer. Koeling en ventilatie is uitsluitend door middel van airconditioning. Sommige mensen ervaren dit als prettig. Feitelijk zijn het iglo’s in de tropen.
Mensen wonen al sinds mensenheugenis onder tropische omstandigheden. De authentieke bewoners van de tropen hebben hun manieren ontwikkelt om prettig te wonen en te leven met deze omstandigheden. Aanmatigend is het om er vanuit te gaan dat er een nieuwe betere europese manier zou zijn, wonderbaarlijk zou het zijn als dat ook het geval was.
Het is naar mijn mening beter om terug te gaan naar de roots van de originele gebouwen en deze bouwers. Hoe ervaren de authentieke tropenbouwers hun woning? Welke eisen stellen zijn aan hun huis? Hoe is dat vandaag de dag nog relevant? Hoe kunnen we de wijsheid uit het verleden combineren met de kennis van nu?
Herwaardering authentieke gebouwen
Een goed begin zou kunnen zijn, een (her)waardering van de authenticiteit van de authentieke gebouwen, dat zijn niet direct de koloniale gebouwen van de UNESCO werelderfgoedlijst. Hoewel veel van deze gebouwen goed de geleidelijke samensmelting van Europese architectuur en constructietechnieken met inheemse Zuid-Amerikaanse materialen en ambachten laten zien.
Tijdens het ontwerpproces probeer je als architect altijd tot de kern van de eisen en wensen van de toekomstige gebruikers te komen. Niet alleen hoe het te ontwerpen gebouw gebruikt gaat worden maar nog meer welke gedachten en gewenste beleving men wil of verwacht. Eén of meerdere goede gesprekken vooraf geven inzage in de belevingswereld van de toekomstige gebruikers alsook van de opdrachtgever. Een goede architect introduceert zijn perceptie en daarnaast ook nieuwe inzichten, toepassingen en materialen. Je eigen huis bouwen is voor velen vaak een eenmalige gebeurtenis. Men bouwt een huis met de gedachte dat daarin de kinderen zullen opgroeien en waar men later de oude dag gaat doorbrengen. Het ontwerpproces biedt de ruimte rekening te houden met deze levensloop van het huis en deze in een vroeg stadium te ondervangen.
In de tropen leeft men onder en met de tropische omstandigheden. Onder meer door de toepassing van een binnen-buiten ruimte, een ruimte binnenin het gebouw die een buiten ervaring geeft, wordt het buitenleven naar binnen gehaald. Zo een ruimte binnenin het gebouw zal zeker bijdragen aan de beleving van de ruimtes en de meetbare architectonische kwaliteit.
Recente reacties