Mensen hebben allemaal één of meerdere angsten. Het denken aan een bepaalde angst kan er bij mensen al voor zorgen dat het zweet uitbreekt. Iemand die bang is om te spreken in het openbaar, zal bijvoorbeeld iedere situatie vermijden waarbij het noodlot zich voordoet dat die noodgedwongen moet spreken voor een groep mensen. Zodra mensen hun angst echter onder ogen zien en overwinnen, gebeurt er iets moois. Het worden moedige mensen. Moed is essentieel in een leven zonder angst en leidt uiteindelijk tot vooruitgang. Echter, hoe ontstaat moed?
Angst
Wij hebben als mensen vaak een angst voor het onbekende. Wij weten niet hoe wij reageren zodra wij met het onbekende geconfronteerd worden. Vaak is in ons hoofd het onbekende al dusdanig groot en angstaanjagend dat wij verstijven bij de gedachte er op een dag mee in aanraking te komen.
Tegenwoordig zijn wij vooral bang voor een terroristische aanslag en ons over het algemeen niet veilig voelen. Door deze angst zijn wij eerder bereid maatregelen te nemen waarvan wij hopen dat deze ons het veilig gevoel teruggeven en wij niet meer bang hoeven te zijn. Echter is dit vrijwel altijd wegrennen van de waarheid. Wij zijn niet minder bang door een maatregel te treffen die ervoor zorgt dat wij niet meer bang zullen raken. Wij worden alleen niet meer bang, als wij de angst onder ogen zien en ermee omgaan.
Affectieve voorspelling
De voorspelling die we maken over hoe wij ons zullen voelen qua emotionele staat in een bepaalde toekomstige situatie, heet ‘affectieve voorspelling’. Wij zijn vaak bar slecht in deze voorspellingen want als de situatie zich uiteindelijk voordoet, valt de daadwerkelijke ervaring naderhand in vrijwel alle gevallen minder erg uit dan wij in eerste instantie dachten. De overwinning van onze angst zorgt voor blijdschap en moed. Denk maar aan een horrorfilm die je in de bioscoop ziet met anderen. Vooraf aan een enge scene ben je al angstig over wat er gaat gebeuren. Zodra het enge gedeelte voorbij is, wordt er vaak nerveus gelachen en relaxt men alweer. Dit komt omdat de voorspelde en de werkelijke angst niet tegen elkaar opwegen. Eerstgenoemde is vaak groter dan de laatstgenoemde. Je hebt al snel meer moed voor de rest van de film.
Een historisch voorbeeld van affectieve voorspelling komt uit het boek ‘David & Goliath’ van Malcolm Gladwell. In dit verhaal is men er tijdens de Tweede Wereldoorlog van overtuigd dat de gehele samenleving in Londen ontregeld zou worden zodra de Duitsers luchtaanvallen zouden uitvoeren. Alle overheid officials hadden zich voorbereid op een worstcasescenario waarbij er honderdduizenden doden zouden vallen, miljoenen mensen zouden vluchten naar het platteland en de ziekenhuizen overspoeld zouden raken met gewonden. Het leger zou volgens het doemscenario meer bezig zijn met het tegenhouden van de losgeslagen menigte dan met een tegenaanval uitvoeren op de Duitsers.
Toen de Duitsers naar verwachting aanvielen en Londen werd gebombardeerd, bleef de verwachte paniek onder de bevolking uit. Sterker nog; het tegenovergestelde gebeurde en men ging onverschrokken door met het dagelijks leven, alsof er niets aan de hand was. Kinderen speelden in de straten, verkeersagenten regelden het drukke verkeer en buurtbewoners maakten nog uitgebreid een praatje met elkaar. Dit allemaal terwijl even verderop het geluid van vallende bommen duidelijk hoorbaar was. Hoe was dit mogelijk?
Volgens de psychiater J.T. MacGurdy is het eigenlijk heel simpel uit te leggen. Toen Londen werd gebombardeerd, werd de bevolking opgedeeld in de volgende drie groepen:
- Direct hit: De groep die werd geraakt overleefde het niet en kon geen verdere paniek zaaien.
- Near miss: De groep die bombardementen in zijn nabijheid meemaakte, raakte in shock en getraumatiseerd, maar probeerde zo goed mogelijk met het leven door te gaan.
- Remote miss: De groep die keer op keer de sirenes hoorde en het gevaar elders zag neerstrijken, werd iedere keer steeds zelfverzekerder en had al snel een gevoel van onoverwinnelijkheid.
Als metropool met miljoenen inwoners kampte Londen met ‘maar’ tienduizenden doden en gewonden. Er waren veel meer mensen uit de remote miss groep die met iedere mislukte aanval op hun leven moediger werden, dan mensen uit de near miss groep die erdoor getraumatiseerd raakten. Dit is de reden waarom er in Londen destijds geen massale paniek uitbrak. Wij leven helaas in een tijd waar dergelijke grote angsten nog een rol spelen. Ook deze kunnen wij dus overwinnen.
Moed
Moed is niet iets wat is aangeboren, maar eerder iets wat je als persoon ‘aanleert’. Moed groeit naarmate je in situaties bent geweest waar je in eerste instantie deze hebt willen vermijden door een vaak ongegronde angst. Wanneer je eenmaal bent blootgesteld aan de situatie, snap je vaak achteraf niet meer waar je je druk om maakte. Er zijn verschillen in soorten angsten die er overwonnen worden bij een persoon, omdat iedereen ergens anders bang voor is.
Zodra wij het onbekende hebben ervaren en erachter komen dat de ingebeelde angst in verhouding tot de werkelijke angst meevalt, voelen wij ons beter en haast onoverwinnelijk. In dat moment wordt moed geboren. Met moed kan je de meeste situaties overwinnen. Oorlogen zijn extreme situaties waarin moed vinden bijna onmogelijk lijkt. Dit zijn de situaties die zich kenmerken als een trauma.
Voor ieder persoon die sterker uit een trauma is gekomen, zijn er tientallen die eraan zijn bezweken. Wij willen niemand een trauma bezorgen of toewensen, echter hebben wij als maatschappij de mensen nodig die een trauma hebben meegemaakt en er sterker uit zijn gekomen. Deze mensen kunnen vervolgens als een baken en leider het heft in handen nemen en anderen leiden. Hun ervaringen zorgen ervoor dat wij het niet hoeven te ervaren. Vaker dan wij denken, plukken wij als maatschappij de vruchten van iemands moeilijk verleden om hier zelf beter van te worden. In het leven zijn er bepaalde angstige situaties die je als persoon sterker maken of waar je een trauma aan overhoudt en niet van herstelt.
Actie
Geen enkel persoon wordt moedig geboren, maar degenen die moed hebben ontdekt, zijn vrijwel altijd verder in hun leven dan dat ze zouden zijn geweest als zij bleven toegeven aan hun angst. Het overwinnen van je angsten heeft dus zeker een meerwaarde en is iets waar wij dagelijks mee bezig kunnen zijn. Zodra wij leven in een maatschappij zonder angst, zullen wij samen met elkaar het meest bereiken!
Recente reacties