Nog voordat ik vertrok naar Curaçao, waren de studieboeken Papiaments al binnen en besteedde ik ieder vrij moment aan het bestuderen ervan in de bibliotheek. Ik moest en zou Papiaments leren. Maar waarom? Op Curaçao wordt toch 'gewoon' Nederlands gesproken? En de meeste Nederlanders die naar Curaçao emigreren redden het toch prima zonder het leren van deze 'nieuwe' taal?
In deze discussie heb ik voor mezelf een vrij stellige mening ingenomen. Net als dat ik het enorm waardeer dat mensen die in Nederland komen wonen de moeite nemen de taal te beheersen, vind ik ook dat ik op Curaçao deze moeite mag nemen. Alle begrip voor alles wat een rol speelt in deze keuze, zoals drukte met werk en kinderen, weinig noodzaak vanuit het werkveld om de taal te leren of een gebrek aan geld voor het volgen van diverse cursussen. Dat er redenen zijn die een rol spelen is begrijpelijk, maar ik geloof dat een ieder in staat is de taal enigszins te begrijpen en te spreken binnen, laten we zeggen, enkele jaren. Dit wil niet zeggen dat het zo gemakkelijk is als ik het nu laat klinken (lees: het gaat voor mij ook niet van een leien dakje), maar ik hoop toch een aantal mensen te inspireren om iets meer tijd en moeite hierin te steken. Vooral omdat het geweldig kan zijn voor jezelf als je bedenkt waar het leren van de taal goed voor kan zijn. Het opent deuren, brengt je dichter bij de cultuur en geeft je voldoening.
Hoe begin je met het leren van Papiaments?
Ik heb absoluut niet alle kennis in pacht, maar ik denk wel een idee te hebben van wat een belangrijke rol speelt in het leren van een nieuwe taal. Gewoon beginnen is een eerste goede tip. Zelfs al weet je niet waar te beginnen, zie je er als een berg tegenop en heb je niet direct geld voor een cursus, kan je toch als je om je heen oplet stiekem al veel oppikken. Zie je ergens iets staan in het Papiaments, hoor je een bepaald woord regelmatig of ben je benieuwd hoe je iets zegt in het Papiaments? Zoek het op in een woordenboek of online, vraag het aan een bekende of zelfs aan iemand die je niet kent maar toevallig in jouw buurt is op dat moment. Er zullen maar weinig mensen zijn die het niet leuk vinden je hiermee een eindje op weg te helpen. Sterker nog, ik heb de meest verbaasde doch leuke reacties gekregen als ik hier mensen in mijn omgeving naar vroeg. Pas na ruim een jaar op Curaçao te wonen ben ik gestart met een volledige cursus, maar tot die tijd kan je al gigantisch veel leren.
Wil je wel graag geholpen worden vanaf het begin en heb je hiervoor iets te besteden, dan raad ik op Curaçao zonder meer Hellen Noort aan (even reclame maken mag toch?). Behalve dat het een 'fijn mens' is, werk je er samen met haar naartoe dat je uiteindelijk de vertaalslag naar het spreken maakt. Zij heeft mij over de streep getrokken om te gaan 'doen', wat voor mij de grootste uitdaging was. Ik verstond bijna alles, alvorens ik mijn eerste zinnen durfde uit te spreken. In zo een vertrouwde omgeving hiermee beginnen, voelde prettig voor mij.
Doorzetten
Tal van mensen om me heen kunnen best al wat verstaan en zelfs enkele vragen stellen of beantwoorden in het Papiaments. Maar dan komt dat moment dat je niet goed weet hoe je verder moet. Je lijkt maar niet vooruit te komen en verliest de hoop dat het ooit haalbaar zal zijn om de taal onder de knie te krijgen. Als je eenmaal wat woordjes en zinnetjes kent, zou ik ten eerste aanraden simpele kinderboeken te kopen, maar ook tijdschriften of kranten zijn goede bronnen om uit te leren. In het begin was ik wel eens een uur bezig met het vertalen van een kort artikeltje. Klinkt saai, maar keer op keer leer je nieuwe woorden, vervoegingen en uitdrukkingen, die je vervolgens steeds weer tegen zal komen. Al vrij snel merk je dan dat je steeds meer begrijpt zonder gebruik van een woordenboek of andere hulpmiddelen. Dat stimuleerde mij steeds weer, om mezelf iedere dag toch even zo'n 'saaie' taak voor te schotelen. Een andere tip is, aangezien je in de auto toch niks anders te doen hebt, om je zenders in te stellen op lokale zenders zodat je gewend raakt aan de klanken en de uitspraak. Ook hierbij zal je al snel merken dat je woordjes eruit pikt die je kent en niet lang daarna soms zelfs de rode draad van het verhaal. Overigens zijn liedjes (bijvoorbeeld een heerlijke Ritmo Kombina) ook zeker een leuke bron om wat Papiaments van te leren!
Beginnen met spreken
Aangezien ik zelf lang heb gewacht met het spreken van Papiaments, ken ik volgens mij vele drempels die je tegen kunnen houden hiermee te starten. Zelf ben ik een perfectionist, die tot op de dag van vandaag zichzelf bekritiseert omdat niet alles zo vloeiend of zo correct eruit komt als gewenst. Maar des te vaker heb ik gehoord hoe fijn mensen het vinden dat je het überhaupt al probeert. Niemand verwacht dat alles precies goed wordt uitgesproken en niemand verwacht dat je het gehele woordenboek al uit je hoofd kent. Sterker nog, tal van lokale mensen gebruiken zelf het Papiaments niet eens altijd even correct (lees: volgens het boekje), simpelweg omdat veel mensen het niet op die manier geleerd hebben. Bovendien weet ik inmiddels dat af en toe een Nederlands of Engels woord tussendoor, helemaal niet zo vreemd is. Eerder probeerde ik dat geheel te voorkomen, maar als je oplet hoor je het bij sommige mensen zelfs aan een stuk door. Waar het vooral om gaat is dat je toont dat je wilt leren en er voor open staat om er moeite voor te doen.
Waardering
Een collega complimenteerde mij enige tijd geleden, omdat hij het knap vindt dat ik binnen vrij korte tijd de taal al spreek. Hij gaf aan dat zelfs al maak ik eens een foutje en kom ik soms niet uit mijn woorden, men het zo waardeert dat het niet eens opvalt. Naar zijn mening zijn er maar weinig mensen die de moeite nemen Papiaments te leren, terwijl zij wel steeds moeite doen om Nederlands met ons te spreken (wat ter verduidelijking ook niet hun moedertaal is en ook niet altijd even gemakkelijk). Zij zetten zich over de drempel om Nederlands te spreken en doen daarvoor ook moeite. Toen ik dat hoorde was ik nog meer bewust van deze scheve verhouding en snapte ik des te meer de waardering die hij daarvoor uitsprak. Ook ben ik het volledig eens dat de taal je meer brengt dan enkel een prettige manier van communicatie. De taal brengt je namelijk ook nog eens een stapje dichterbij de bevolking, zijn gebruiken, normen en waarden. Het wordt enorm gewaardeerd, waardoor je ook wat meer terug zal ontvangen. Ik moet ook eerlijk toegeven dat ik de complimenten en opmerkingen altijd hartverwarmend vind en deze mij een extra duwtje in de rug geven om nog meer te durven en harder aan mijn Papiaments te werken. Ook ik ben nog lang niet uitgeleerd en blijf streng voor mezelf omdat het altijd beter kan in mijn beleving. Maar de aanhouder wint. Mijn doel voor de toekomst: een boek schrijven in het prachtige Papiaments! Wat denk jij? Een te optimistisch verlangen of een mooi en haalbaar streven?
Recente reacties